مجله زندگی | سرویس مادر و کودک - از اولین روز‌های بارداری تا آخرین روز‌های آن، بسیاری از مادران احساس گر گرفتگی و داغی دست و پا را تجربه می‌کنند. در این شرایط معمولا احساس می‌کنید که یک سیستم گرمایشی درون بدنتان، روی بیشترین درجه حرارت تنظیم شده است. اما دلیل داغی دست و پا در بارداری چیست و چه راه هایی برای مقابله با آن وجود دارد؟ چگونه می‌توان ماه‌های آخر بارداری را با آرامش بیشتری سپری کرد؟ برای آشنایی با علل و راهکارهای مقابله با این اختلال، به خواندن این مطلب ادامه دهید.
در صورتی‌ که مطالعه قسمت خاصی از این مطلب مد نظر شماست، با انتخاب عناوین ارائه شده در فهرست زیر، به موضوع دلخواه خود برسید.
دلایل داغی دست و پا در بارداری
راهکار‌های مقابله با داغی دست و پا در بارداری
داغی دست و پا در بارداری و جنسیت جنین
دیگر دلایل داغی دست و پا
دلایل داغی دست و پا در بارداری
داغی دست و پا در بارداری دلایل مختلفی دارد. برخی از آنها به شرح زیر است:
افزایش حجم خون در گردش در بدن زنان باردار، به ویژه در سه ماهه سوم بارداری موجب می‌شود تا بدن برای پمپاژ خون در سراسر اندام‌ها انرژی بیشتری مصرف کند و فشار زیادی روی رگ‌های خونی اعمال می‌شود. همچنین در این دوران رگهای خونی به سطح پوست نزدیکتر می‌شوند. مجموع این شرایط موجب گرم‌تر شدن بدن به ویژه دست‌ها و پا‌ها می‌شود. 
پژوهش‌ها نشان داده اند که مقدار خون در جریان در رحم در زنان ۱۰۰ میلی لیتر در دقیقه است که در زنان باردار (در سه ماهه آخر بارداری) به ۳۵۰ میلی لیتر در دقیقه افزایش می‌یابد.
افزایش حجم خون در بدن موجب افزایش متابولیسم تا ۲۰% می شود که به نوبه خود افزایش دمای بدن را در پی دارد.
از سویی دیگر افزایش وزن در دوران بارداری موجب احتباس آب (تورم دست و پا) می‌شود.
تغییرات هورمونی دوران بارداری نیز دلیل دیگر افزایش دمای پایه بدن در دوران بارداری است. دمای پایه بدن زنان باردار، ۳۷.۸ درجه سانتی‌گراد است که بالاتر از دمای طبیعی بدن است.
خوب است بدانید که داغی دست و پا در بارداری مساله رایجی است و به کار بستن نکات زیر به خنک نگه داشتن شما در دوران بارداری کمک زیادی می‌کند.

 بارداری  

راهکار‌های مقابله با داغی دست و پا در بارداری
لباس‌های نخی، گشاد و خنک بپوشید. انتخاب مناسب لباس بارداری بیشترین اهمیت را دارد. 
ساعات خنک روز را برای بیرون رفتن انتخاب کنید.
آب و مایعات فراوان بنوشید و همیشه بطری آب به همراه داشته باشید تا از خطر کم آبی بدن در امان بمانید.
برای جلوگیری از احتباس آب (تورم) در دست‌ها و پاها، روزانه ۳۰ دقیقه پا‌های خود را بالا بگیرید.
پرده‌های خانه را بسته نگه دارید.
پنجره‌ها و در‌های خانه را در فصل گرما ببندید. مگر زمانی که نسیم خنکی در حال وزیدن است.
یک پارچه تمیز و مرطوب را در فریزر بگذارید و هنگام گرمی هوا آن را روی دست‌ها و پا‌های خود قرار دهید.
با یک اسپری کوچک آب همواره بدنتان را خنک نگه دارید.
هر زمان که می‌توانید با آب ولرم دوش بگیرید. از دوش گرفتن با آب خیلی سرد اجتناب کنید زیرا به بدنتان شوک وارد می‌کند. دوش گرفتن شبانه موجب داشتن خوابی راحت می‌شود.
شب‌ها روی یک ملحفه نخی (پنبه ای) بخوابید و یک حوله مرطوب روی پا‌های تان قرار دهید.
با خوردن غذا‌های سبک پیش از خواب، معده تان را پر نگه دارید. غذا‌های حجیم و گرم را با غذا‌های سالم و سرد شده در یخچال جایگزین کنید.
با آب میوه‌های طبیعی، بستنی یخی درست کنید و هر زمان احساس گرما کردید، آن‌ها را بخورید.
بیشتر بخوانیم: غذا‌های ممنوعه در بارداری
بارداری

داغی دست و پا در بارداری و جنسیت جنین
شایعاتی در میان عوام رایج دارد که داغی دست و پا در بارداری را نشانه‌ای از جنسیت جنین (دختر) می‌داند. اما این مطلب هیچ گونه پایه و اساس علمی ندارد. داغی دست و پا در دوران بارداری در میان مادرانی که جنین دختر و پسر دارند مشاهده شده و دلیل آن افزایش حجم خون، تغییرات بدن و بالا رفتن سطح برخی هورمون هاست.

بیشتر بخوانید: علائم بارداری پسر (جنین پسر) و علائم بارداری دختر (جنین دختر)
دیگر دلایل داغی دست و پا
به جز بارداری، عوامل دیگری نیز موجب افزایش دمای بدن و داغی دست و پا می‌شوند.

یائسگی
یائسگی به دلیل بروز تغییرات هورمونی در بدن موجب داغی دست و پا می‌شود.

سوء مصرف الکل
مصرف الکل بیش از حد به اعصاب محیطی آسیب می‌رساند و منجر به یک بیماری به نام نوروپاتی الکل می شود که عملکرد عصبی بدن را مختل می‌کند.

پای ورزشکار (Athlete’s foot)
پای ورزشکار هنگامی رخ می‌دهد که قارچی روی سطح پوست پا رشد می‌کند. خارش، سوزن سوزن شدن و سوزش پا از علائم رایج این بیماری هستند.

کمبود ویتامین
هنگامی که بدن فاقد مواد مغذی خاصی باشد، عملکرد عصبی تحت تاثیر قرار می‌گیرد، این حالت بسیار شبیه نوروپاتی الکل است. در این مورد، کمبود فولات و ویتامین‌های B-۶ و B-۱۲ باعث داغی دست و پا می‌شود.

بیماری شارکو-ماری-توث
بیماری Charcot-Marie-Tooth، یا CMT، یک اختلال عصبی ارثی است. این اختلال به الیاف عصبی-حسی آسیب می‌رساند و موجب احساس داغی یا سوزش در دست‌ها و پا‌ها می‌شود.

مسمومیت با فلزات سنگین
مسمومیت با سرب، جیوه یا آرسنیک نیز می‌تواند منجر به احساس سوزش در دست و پا شود. این فلزات در بدن جایگزین دیگر مواد مغذی ضروری می‌شوند و عملکرد عصب را مختل می‌کنند.

دیگر بیماری‌هایی که موجب داغی دست و پا می‌شوند، عبارتند از:

واسکولیت
سارکوئیدوز
شیمی درمانی
نوروپاتی دیابتی
اورمیا (بیماری مزمن کلیه)
دیستروفی سمپاتیک رفلکس
اریترولالژیا
کم کاری تیروئید
سندرم تونل تارسال (Tarsal tunnel)
سندرم Guillain Barre (گیلن باره)
بیماری التهابی مزمن polyneuropathy demyelinating
HIV و ایدز

بارداری

کلام آخر
احساس داغی در دست‌ها و پاها در دوران بارداری مساله رایجی است و به دلیل تغییراتی که در بدن مادر ایجاد شده رخ می‌دهد. فصل گرما در راه است و بارداری در این فصل با مشکلات و چالش‌های خاصی همراه است. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه مطالعه مطلب مراقبت‌‌ های بارداری در فصل تابستان را به شما توصیه می‌کنیم. آیا شما تجربه داغی دست و پا در بارداری را داشته اید؟ چگونه بر آن غلبه کرده اید؟ تجربیات و دیدگاه‌های خود را با ما و خوانندگان مجله زندگی در بخش نظرات در میان بگذارید.